छळवणूक

कामाच्या ठिकाणी लैंगिक छळ कधी कामावर कुणाच्या वागणुकीमुळे किंवा बोलण्यामुळे अस्वस्थ, लज्जास्पद किंवा अपमानित वाटलंय का? विनाकारण विनोद, घाणेरड्या नजरांनी पाहणं, शरीरास स्पर्श करणं किंवा लैंगिक स्वरूपाच्या मागण्या करणं—हे सर्व लैंगिक छळात मोडतं. आणि हे कायद्याने गुन्हा आहे. मग तुम्ही काय करू शकता? पहिला टप्पा: थेट सांगा. कधी कधी थेट सांगणं की तुमचं वागणं मंजूर नाही—इतकं पुरेसं असतं. जर याने फरक पडला नाही, पुढचं पाऊल उचला. दुसरा टप्पा: नोंदी ठेवा. कायदा पीडितांचं संरक्षण करतो, पण पुरावे असतील तरच कारवाई शक्य होते. तारीख, वेळ, ठिकाण, आणि नेमकं काय घडलं—हे सविस्तर लिहून ठेवा. उदाहरणार्थ, अश्लील विनोद, नको असलेला स्पर्श, किंवा घाणेरडे मेसेजेस लिहून ठेवा. शक्य असेल तर स्क्रीनशॉट किंवा फोटोही ठेवा. तिसरा टप्पा: स्थानिक तक्रार समितीकडे (LCC) तक्रार करा. तक्रार ३ महिन्यांच्या आत दाखल करणं आवश्यक आहे. काही परिस्थितीत मुदत वाढ मिळू शकते. तुमच्या जिल्ह्यातील स्थानिक समितीबद्दलची माहिती State Commission for Women किंवा स्थानिक सरकारी कार्यालयात मिळेल. चौथा टप्पा: कायदेशीर मदत घ्या. भारतीय दंडसंहितेतील कलम 354A हे लैंगिक छळासाठी आहे, आणि कलम 509 हे स्त्रीच्या सन्मानाशी खेळणाऱ्या वर्तनासाठी आहे. तुम्ही पोलिसांत FIR दाखल करू शकता. राष्ट्रीय महिला आयोगाच्या ncw.nic.in या संकेतस्थळावर किंवा १८१ या टोल फ्री क्रमांकावरही मदत मिळू शकते. कामाचं ठिकाण उन्नतीचं असावं, अपमानाचं नाही. तुमचं “नाही” म्हणणं हक्काचं आहे. कोणीही छळ करू देऊ नका. ठाम राहा. सुरक्षित राहा.