कामाचे तास आणि विश्रांतीचे दिवस

कामाचे तास आणि विश्रांतीचे दिवस रोज १२–१६ तास घाम गाळून काम, पण सुट्टी नाही? एका दिवसाचा ब्रेकही न देता सतत काम? हे फक्त थकवणारं नाही— तर कायद्याच्या विरोधात आहे. हे हक्क आहेत—मदतीचं कारण नाही, ही तुमची किमान हमी आहे. हे हक्क कुणाला लागू होतात? शॉप्स, फॅक्टऱ्या, बांधकाम ठिकाणं आणि नोंदणीकृत कामगारांवर हे लागू आहे: दिवसाला ९ तासांपेक्षा जास्त किंवा आठवड्याला ४८ तासांपेक्षा जास्त काम लावता येत नाही. सलग ५ तास काम केल्यावर ३० मिनिटांची विश्रांती मिळालीच पाहिजे. दर आठवड्याला एक दिवस सुट्टी मिळाली पाहिजे. कोणताही मालक ही सुट्टी काढू शकत नाही. ओव्हरटाईम? अधिक वेळ काम घेतलं, तर दुहेरी पगार द्यावा लागतो. हे फेवर नाही—तुमचा कायदेशीर अधिकार आहे. महिला कामगारांसाठी विशेष नियम: रात्री (संध्याकाळी ७ ते सकाळी ६) काम करताना तुमच्या मालकाची काही जबाबदारी आहे: कामावर येण्यासाठी आणि जाण्यासाठी सुरक्षित वाहतूक कामाच्या ठिकाणी सुरक्षा आणि तुमची लेखी परवानगी तुमच्या अधिकारांसाठी बोलल्यावर जर तुमचा मालक धमकी देत असेल किंवा नोकरीवरून काढत असेल—हे पूर्णपणे बेकायदेशीर आहे. कायदा तुमचं संरक्षण करतो. कोणताही नियम मोडल्यास, राजस्थान लेबर डिपार्टमेंटच्या 1800 180 6127 या टोल फ्री क्रमांकावर कॉल करा किंवा जवळच्या लेबर ऑफिसमध्ये जा. तुमच्या कामाला किंमत आहे. तुमच्या आरोग्याला महत्त्व आहे. कायद्याने दिलेल्या किमान गोष्टींपेक्षा कमी स्वीकारू नका.